ژیانی پەنابەرە سوورییەكان ، لە پاش دە ساڵ دژوارتر دەبێت و دەستكەوتەكانی ڕابردوو لەوانەیە لە دەست بچن

كۆمیسیۆنی باڵای كاروباری پەنابەرانی نەتەوە یەكگرتوەكان (UNHCR) و بەرنامەی خۆراكی جیهانی نەتەوە یەكگرتووەكان (WFP) و سندوقی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ منداڵان (UNICEF) و سندوقی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ دانیشتوان (UNFPA) ، پابەندبوونی خۆیان دووپاتدەكەنەوە بۆ پاڵپشتیكردنی پەنابەران و كۆمەڵگە خۆجێیەكان لە عێراق دا و هانی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەدەن بۆ ئەنجام دانی هەمان كار.

بە نوێكردنەوەی پابەندبوونمان ، پەیمان دەدەین لە سەر بەردەوام بوون لە یارمەتیدانی پەنابەران لە عێراق دا بۆ بەدەستهێنانی پاشەڕۆژێكی مانادارو پڕشكۆ ، لە ڕێگەی دەست گەشتن بە پەروەردەو فێركردن، دامەزراندن و كاركردنی فەرمی و هەروەها چاودێری تەندروستییەوە .

نزیكەی چارەكە ملێۆنێك لە پەنابەران و داواكاری پەنابەرێتی سووری، هێشتا لە عێراق دا لە بارودۆخێكی سەخت و دژواردا دەژین، لە كاتی سەرەتای سەرهەڵدنی قەیرانە مرۆییەكانی سووریاوە.

مەترسییەكانی پاراستن، لەوانە كاركردنی مناڵان و هاوسەرگیری پێش وەخت، تەنگاوتر و ئاشكرا تر دەردەكەون، بە تایبەتی لە گەڵ كاریگەریی وێرانكەری پەتای كۆڤید- 19 دا . دەستكەوتەكانی ڕابردوو لە بنیاتنانی پشت بەخۆ بەستنی پەنابەران، لە مەترسی لە ناو چووندایە.

لە هەمان كات دا ، ئەو سەرچاوانەی كە بەردەست بوون بۆ یارمەتی دانیان، مەودای بەرگەگرتن و بەكارهێنانیان تا ئەودیو خاڵی پسان ڕاكێشراو بەكارهێنرا.

لە سەدی 60 خێزانە پەنابەرەكان لە عێراق دا ڕایانگەیاند، كە تێكڕای گشتی خۆراك بەكاربردنیان كەمكردووەتەوە و كەوتوونەتە ژێر قەرزەوە. نزیكەی سێ لە سەر چواری خێزانەكان پشت دەبەستن بە هاوكاریی مرۆیی نەختێنەیی (كاش).

بەردەستبوونی چاودێری تەندروستی سەرەتایی كەمیكردوە، بەتایبەتی چاودێری تەندروستی وەچەخستنەوە بۆ ژنان و كچان، لە كاتێكدا كە ئاستی نەبوونی ئاسایشی خۆراكیی لە بەرزبوونەوەدایە. مەترسی بەدەست نەهێنانی پەروەردەو فێركردنێكی شیاو بۆ منداڵان، مەترسیەكی ئاست بەرزە. فێربوون لە دوورەوە ئاڵنگارییەكی گەورە بوو بۆ منداڵانی پەنابەران. كەمتر لە نیوەی كوڕان و كچانی پەنابەران لە عێراق دا، بەر لە كۆڤید-19 ، لە قوتابخانە سەرەتایی و ناوەندییە فەرمییەكان دا ناونووس كرابوون، بەردەوامن لە خوێندنی قوتابخانەیی لە ماڵەوە لە پاش داخستنی تەواوەتی قوتابخانەكان.

سەرەڕای ڕوبەڕوبوونەوەی ئاڵنگارییەكان و سنووربەندییەكان لە 2020 دا، ئێمە لە UNHCR ، , WFP UNICE و UNFPA لە گەڵ هاوبەشەكانمان دا، بەردەوامین لە پێشكەشكردنی هاوكارییە مرۆییەكان بۆ پەنابەران و داواكاری پەنابەرێتییە زۆر هەژارەكان لە عیراق دا. ئێمە كارمان كرد لە پێناو دڵنیابوون لە بەردەوامێتی پێشكەشكردنی هاوكاری و خزمەتگوزارییە گرنگەكان، لەوانەش خزمەتگوزارییەكانی تۆماركردن و پاراستن، خزمەتگوزارییەكانی تەندروستی وەچەخستنەوە، ئاوو خزمەتگوزارییە تەندروستییەكان، بەردەستبوونی فێربوون بۆ منداڵان و هەروەها چالاكییەكانی بەرزكردنەوەی ئاستی هۆشیاری بۆ یارمەتیدان لە پاراستنی تەندروست مانەوەی پەنابەران دا، سەرباری هاوكاریی نەختی زۆر پێویست بۆ كڕینی خۆراك، پاراستنی لە ناكاوو هەروەها بەردەستبوونی كاڵاكانی پاكژیی و خاوێنی كەسیی.

ئاژانسەكانمان ، لە نزیكەوە بەردەوام دەبن لە كاركردن لە گەڵ هاوبەشەكانی حكومەتی فیدڕاڵ و حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ پشتگیری پلانی وەڵامدانەوەی پەتای كۆڤید-19 ، كە دەبێتە سوود گەیاندن بە هەردوو پەنابەران و كۆمەڵگە خۆجێیەكان بە هەمان شێوەی یەكسان. هاوكاری پێشكەشكراو بۆ حكومەت، ئەمانەی لە خۆ دەگرت، یارمەتیی لە دروست كردنی ناوچەكانی تەریككەوتن و فراوانكردنی خەستەخانەكان ، سەرباری پێشكەشكردنی ئامێرو كەرەستە پزیشكییەكان، ماسكەكان، كەرەستەكانی خۆپارێزی و پاراستنی كەسیی و هەروەها كەرەستەی پلاستیكی پزیشكی بۆ بەكارهێنانیان لە بنكە چاودێرییە سەرەتاییە پزیشكیییەكانی كەمپەكان دا و خەستەخانەكان دا.

پاشەڕۆژی تەواوی نەوەیەكی سوورییەكان، هەروەها سووریاو ناوچەكەش، لە هەڕەشەی مەترسیدایە، ئەگەر قەیرانەكانی سووریا بەردەوام بێت و جیهانیش سەرقاڵ و پابەند نەبێت بە یارمەتیدانی پەنابەران و كۆمەڵگە خۆجێیەكان. تاوەكو دۆخی سووریا رێگا دەدات كە پەنابەرانی سووری، خۆبەخشانە بگەڕێنەوە، پارێزراوو بە شكۆ و بەرچاو ڕوون بن ، پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەردەواو بێت لە یارمەتیدانی پەنابەرانی سووری لە عێراق وسەرانسەری جیهان دا ، بۆ بەردەوام بوونیان لە ژیان و بەدەستخستنی پاشەڕۆژێكی باشتر.

پێشكەشكردنی پارەو پارەداركرن، بە گرنگییەكی زۆر دەمێنێتەوە بۆ دووان و قسەكردن لە سەر گەشەپێدانی پێویستییە مرۆییەكان، لەوانەش پەروەردەو فێركردن بۆ منداڵان و گەنجان، هاوكاری كاش و خۆراكیی، بەردەستبوونی چاودێری تەندروستی و ئاوی پاك، هاوكاری بژێوی و هەروەها خزمەتگوزارییەكانی پاراستن، لەوانەش پاراستن لە دژی توندوتیژی لە سەر بنەمای ڕەگەزی و پاراستنی مناڵ. بە پاڵپشتی و هاوكاری كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ئێمە دەتوانین یارمەتی دروستكردنی پاشەرۆژێكی باشتر بدەین بۆ پەنابەرە سوورییەكان لە عێرا قدا.

بەڕێز خاتوو فیلیپا كادلەر، نوێنەری كۆمسیۆنی باڵای كاروباری پەنابەران لە عیراق

بەڕێز عەبدوڕەحمان مەیگاك، نوینەری بەرنامەی خۆراكی جیهانی لە عیراق

بەرێز پاوڵ ئێدوارد، جێگری نوێنەری سندووقی منداڵانی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق

بەڕێز د. ڕیتا كۆڵومبیا، نوێنەری سندووقی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ دانیشتوان لە عێراق