ئامانجه‌كانى گه‌شه‌پێدانى به‌رده‌وام
10

كه‌مكردنى نايه‌كسانى

كه‌مكردنه‌وه‌ى نايه‌كسانى له‌ناو شاره‌كان و له‌نێوان شاره‌كانيشدا

کەمکردنەوەی نایەکسانییەکان و دڵنیابوون لەوەی کە هیچ کەسێک  بەجێنەماوە ،  بەشێکی دانەبڕاوە لە بەدیهێنانی ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام. نایەکسانیەکان لە ناوخۆی وڵاتان  و لە نێوانیشیاندا هۆکارێکی بەردەوامی نیگەرانییەکانە. سەرەڕای بوونی چەند ئاماژەیەکی ئەرێنی بە ئاراستەی کەمکردنەوەی نایەکسانی لە چەند ڕەهەندێکدا ، وەک کەمکردنەوەی نایەکسانی ڕێژەیی داهات لە چەند وڵاتێکدا و  کەمکردنەوەی باری بازرگانی جیاکاری کە بە قازنجی وڵاتانی کەم دەرامەت  دەشکێتەوە ، بەڵام نایەکسانی هێشتا هەر بەردەوامە.

پەتای کۆڤید- ١٩ نایەکسانی قوڵتر کردەوە و  کاریگەری زیاتری بەسەر کۆمەڵگا هەژارو لاوازەکان جێهێشت . ئەم پەتایە تیشکی خستە سەر نایەکسانی ئابوریی و  تۆڕە لەرزۆکەکانی دەستەبەری کۆمەڵایەتی  کە کۆمەڵگە لاوازەکان بە ڕووی بەرکەوتنی قەیرانەکان جێدەهێڵن . لە هەمان کاتیشدا نایەکسانییە کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابورییەکان بوونەتە هۆی قەبەکردنی کاریگەرییەکانی پەتاکە.

لە بواری ئابوریدا ، پەتای کۆڤید-١٩ بووە هۆی بەرزبوونەوەی ڕادەی بێکاری لە جیهان و بە شێوەیەکی بەرچاویش داهاتی کرێکاران کەمی کرد .  لە هەموو بوارێکدا، لە تەندروستییەوە بۆ ئابووری، لە ئاسایشەوە  بۆ پاراستنی کۆمەڵایەتی، کاریگەرییەکانی پەتای کۆڤید-19 بە سادەیی بە هۆی ڕەگەزیانەوە لەسەر  ژنان و کچان زیاتر دەبن .

هەروەها لەو  وڵاتانەی کە سیستەمی تەندروستییان هەرە لاوازە و ئەو وڵاتانەش کە قەیرانی مرۆییان هەیە  نایەکسانییەکان بۆ توێژە لاوازەکانی دانیشتوان قوڵتر دەبێتەوە.  پەنابەران و کۆچبەران  و  هەروەها دانیشتوانی  ڕەسەن و  کەسانی بەتەمەن و خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان و منداڵان بە شێوەیەکی تایبەت ڕووبەرووی مەترسی دابڕان لە کاروان دەبنەوە و وتاری ڕق و کینە ئامێزیش بەرامبەر چین و توێژە لاوازەکان  دەبنەوە لە بەرزبوونەوەدایە.

 

کاردانەوە لە هەنبەر پەتاى کۆڤید-19 دا

پەتای کۆڤید-١٩ تەنها بەرەنگاری سیستەمی تەندروستی جیهانی نابێتەوە بەڵکو  ڕادەی مرۆڤایەتی هاوبەشیشمان تاقی دەکاتەوە . سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای هاوسۆزی کردنی کرد  لەگەڵ هەژارترین و لاوازترینی جیهان کە پێویستییان بە پشتیوانیی بەپەلە هەیە لە وەڵامدانەوەی خراپترین قەیرانی ئابووری و کۆمەڵایەتی بە درێژایی چەندین نەوە.

سکرتێری گشتی وتی "ئێستا کاتی ئەوەیە پابەندی بەڵێنەکانمان بین و نەهێڵین کەس لە کاروان دا نەبڕێ"  بۆ دڵنیابوون لەوەی کە خەڵک لە هەموو شوێنێک دەستی دەگات بە خزمەتگوزاری سەرەکی و  و پاراستنی کۆمەڵایەتی ، نەتەوە یەکگرتووەکان داوای پشتگیری نێودەوڵەتی لە ڕادەبەدەرو پابەندبوونی سیاسی  کردووە  بە پارەدان لە ڕێگەی سندوقی وەڵامدانەوە و چاکبوونەوەشەوە  کە ئامانج لەم سندوقە پشتگیریکردنی وڵاتانی خاوەن داهاتی مامناوەند و چینە هەژارەکانە ئەوانەی کاریگەریی کۆمەڵایەتی و ئابوریی پەتاکەیان بە شێوەیەکی ناڕێژەیی بەردەکەوێت. هەروەها پێویستە کاتی قەیرانەکە وەک دەرفەتێک بەکار بهێنرێت بۆ وەبەرهێنان لە سیاسەتەکان  و دامەزراوەکان کە دەتوانن ڕێڕەوی بابەتەکان دەربارەی نایەکسانی بگۆڕن .

بۆ سوود وەرگرتن لەو ساتانەی کە سیاسەتەکان و پێوەرە کۆمەڵایەتییەکان لەوانەیە نەرم و نیان تر بن وەک  لە کاتی ئاسایی ، هەنگاوە بوێرەکان ، ئەوانەی چارەسەری جۆرەکانی نایەکسانی دەکەن کە ئەم قەیرانە پەردەی لەسەر لادا ، لەوانەیە جیهان جارێکی تر بەرەو ڕێڕەوە دروستەکەی  ببات بە ئاراستەی ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام.

بۆ زانینی زانیاری زیاتر دەربارەی ئامانجی دەیەم لە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام سەردانی  ئەم لینکە بکە :

قەوارەکان

رێكخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ خۆراك و كشتوكاڵ‌
رێكخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ خۆراك و كشتوكاڵ‌
رێكخراوى نێوده‌وڵه‌تى كار
رێكخراوى نێوده‌وڵه‌تى كار
رێكخراوی نێوده‌وڵه‌تیی كۆچ
رێكخراوی نێوده‌وڵه‌تیی كۆچ
به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌ره‌پێدان
به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌ره‌پێدان
كۆمیسیاریای باڵای نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌نابه‌ران
كۆمیسیاریای باڵای نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌نابه‌ران
رێكخراوى ته‌ندروستى جيهانى
رێكخراوى ته‌ندروستى جيهانى

هاوبەشیکارە جێبەجێکارەکان

Direct implementation
IRC
SWEDO
MoI
Ministry of Labor & Social Affairs;
Women empowerment Department
High Council Women Affair
Ministry of Agriculture
Ministry of Migration and Displacement
CSO

هاوبەشیکارە وەبەرهێنەرەکان

USAID
UNHCR
US-CT Bureau
Finland
RBSA- ILO
GEF
Europe Union
US PRM
IOM Development Fund
US OFDA/FFP

کارەکانمان لە SDG 10 پەیوەندییان بەم ئامانجە گەشەپێدانە به‌رده‌وامانه‌وه‌ هەیە: