لە میانەی تاوتوێیەکەدا، بەڕێز ئەلحەسان و تیمی نەتەوە یەکگرتووەکان گوێبیستی ڕا و بۆچوونی نوێنەران و تێڕوانینێک بوون لەسەر بارودۆخی مافەکانی ژنان لە عێراقدا وەک نیگەرانییەکان سەبارەت بە هەموارکردنی یاسای پەیوەست بە مافی ژنانەوە.ئەو جەختی لەسەر پێویستبوونی دڵنیابوون کردەوە لەوەی کە  هەموارە پێشنیارکراوەکان مافەکانی ژنان دەپارێزن و هەروەها بەشداریشیان لە پڕۆسەی بڕیارداندا مسۆگەر دەکەن. ئەو پاڵپشتیی نەتەوە یەکگرتووەکانیشی بۆ حکومەتی عێراق و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی دووپات کردەوە لە دابین کردنی پێشڤەچوون بەرەو جێبەجێکردنی تەواوی پابەندییەکانی عێراق بە پاراستن و بەتواناکردنی ژنان و کچان لەسەرتاسەری وڵاتدا بەگوێرەی تێڕوانینی حکومەت و "ئامانجی گەشەپێدانی درێژخایەن".

شەرەفمەندم بە سەردانیکردنی مەزاری پێشەوا ئەبوحەنیفەی نوعمان ، کە شاری بەغدا بە شانازییەوە گڵکۆکەی لەخۆ گرتووە ، زیاتر لە ملیارێک موسڵمان لەسەرتاسەری جیهان شوێنکەوتەی پێشەوا ئەبو حەنیفەن . هەروەها شەرەفمەندم بە بینینی کۆمەڵێک لە شێخ و پیاوانی ئایینی مەجمەعی فیقهی گەورە زانایان بۆ بانگەواز و فەتوا ، کە دانایی و چاکە و پەرۆشیی بۆ ئەم وڵاتە ئازیزە ، بە ڕابردوو و ئێستا و ئایندەوە لێم بەدیکردن. ئەم سەردانە دەرفەتێک بوو بۆ وتووێژ کردن لەگەڵ ئەم زانا و شێخ و پیاوە ئاینییانە دەربارەی  ئەو  پرسە گرنگانەی دووچاری عێراق و ناوچەکە دەبنەوە لەم قۆناغە هەستیارەدا ، هەروەها سڵاو و هیواخوازی سەرکەوتنیان لەلایەن سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکانەم پێگەیاندن .  لە سەرەتای وتەکەمدا ، دەمەوێت ئەوپەڕی پێزانینی خۆم بۆ  مەجمەعی فیقهی دەرببڕم سەبارەت بەو پێشوازیە گەرمەی لە سەردانەکەم کرا ، ئەمەش ڕەگدانەوەی توندوتۆڵی پەیوەندییەکانی نێوان نەتەوە یەکگرتووەکان و  دامەزراوە ئایینیەکانی عێراقە ، ئەم پەیوەندییە بەردەوام لەسەر بنەمای هاوکاری بونیاتنراوە بۆ پتەوکردنی ئاسایش و ئاشتی و سەقامگیری عێراق. لە میانەی کۆبوونەوەکەدا ، تاوتوێی بارودۆخی ئێستای عێراق و ناوچەکەمان کرد و جەختم لەسەر گرنگی  بە دانایی و هێوریی مامەڵەکردن لەگەڵ پرسەکان کردەوە و بەرژەوەندییەکانی عێراقیش لەسەرووی هەمووان بێت لە بەرەنگاربوونەوەی ئەو ئاڵنگارییانەی کە لەوانەیە ببنە بەربەست بۆ پێشوەچوون و خۆشگوزەرانی لەعێراق ، چ لە ڕووی ئاڵنگارە ئەمنی و یانیش سیاسی و یاخود کۆمەڵایەتییەکانەوە بێت ، سەرەرای گرژییەکانی ناوچەکە کە پیویستی بە هەماهەنگی بەردەوام هەیە لە نێوان وڵاتان و دامەزراوە هەرێمیی و نێودەوڵەتییەکانەوە . هەروەها باسی بارودۆخی غەزە و ئەو باردۆخە مرۆییە سەختەشمان کرد کە دووچاری گەلی فەلەستینی بۆتەوە ، تیایدا هەڵوێستی نەتەوە یەکگرتووەکان و سکرتێری گشتیم بۆ ڕوون کردنەوە کە بریتیە لە هەوڵدان بۆ کۆتایهێنان بە ململانیکان لە غەزە و ڕاگرتنی دەستبەجێی گشت کردە جەنگییەکان ، ناکرێت جیهان دەستەوەستان بێت لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم کۆژانە مرۆییە. ئێمە هەموومان خوازیارین کۆششە نێودەوڵەتی و  هەرێمییەکان کۆتایی ئەم ململانێیە خوێناوی و کارەساتبارەی بە شێوەیەکی خێرا و بەردەوامی لێ بێتە بەرهەم . نەتەوە یەکگرتووەکان بەردەوامە لە وەستان شانبەشانی عێراق و پابەندبوونی خۆی بە بەردەوامی پشتگیرییکردنی گەلی عێراق لە کۆششەکانی بۆ سەقامگیریی و خۆشگوزەرانی دووپات دەکاتەوە . بێگومان ئەم هاوکارییە بەرهەمدارە لەگەڵ مەجمەعی فیقهی بنەمایەکی سەرەکیە بۆ وەدیهێنانی ئامانجەکانی ئاشتی و سەقامگیریی لە عێراق و ناوچەکە .

جگە لەوەی بۆنەیەك کە پیرۆزبایی دڵسۆزانەمان تێدا دەردەبڕین، ڕۆژی سەرکەوتن جەخت لەسەر پێویستی پاراستنی ئەو دەستکەوتانە دەکاتەوە کە بە هەوڵی هەمووان لە عێراق و هەروەها هاوبەشەکانیان لە سەرانسەری جیهانەوە بەدەست هاتوون. ئەو بۆنەیە بانگەوازێکە بۆ هەمووان بۆ چەسپاندنی یەکێتی نیشتمانی و بە هاوبەشی کارکردن بۆ عیراقێکی بەهێز کە بتوانێت ڕووبەڕووی ئاڵنگارییەکان ببێتەوە و هەروەها عیراقێك کە دوور بێت لەو گرژی و ململانێیانەی کە ناوچەکەی گرتووەتەوە.بەم بۆنەیەوە ستایشی ئەو دەستکەوتانە دەکەین کە لە دوای سەرکەوتن و وەرگرتنەوەی خاك لەدەست تیرۆر بەدەست هاتوون. ئێمە داوای بەردەوامی هەوڵەکان دەکەین بۆ ڕزگارکردنی عێراق نەك تەنها لە پاشماوەکانی داعش، بەڵکو لە هەموو جۆرەکانی توندڕەوی و کۆنەپەرستی. ئێمە چاومان لە عێراقێکە کە تێیدا هەمووان چێژ لە ئاسایش و سەلامەتی و ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ و سەروەری یاسا وەربگرن. ئێمە بەوپەڕی چاوەڕوانییەوە چاوەڕێی ئەوە دەکەین وڵات لاپەڕەکانی ڕابردووی ئازاربەخش بۆ چاکە بگێڕێتەوە بە بەهێزکردنی ئاشتەوایی نیشتمانی بۆ پاراستنی دەستکەوتە بەدەست هاتووەکان و گرنگیدان بە شتە هاوبەشەکان و دوورکەوتنەوە لە دابەشکاریی، لەوانەش بابەتگەلێکی مشتومڕاوی کە یارمەتیدەر نین لە یەکخستنی پەیکەری کۆمەڵایەتی و یەکگرتوویی لە نێوان پێکهاتەکانیدا.هیوادارین شادی سەرکەوتن تەواو بێت بە گەڕانەوەی سەلامەت و شکۆمەندانەی هەموو ئەوانەی بەهۆی ئەم ململانێیەوە ئاوارە بوون بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان، هەروەها کاتێك هەموو هاوڵاتیانی عێراق لە کەمپی ئەلهۆل لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا بگەڕێندرێنەوە بۆ وڵاتەکانیان و تێکەڵ بە کۆمەڵگا بکرێنەوە. لەم چوارچێوەیەدا ئێمە دەستخۆشی لە هەوڵە گەورەکانی حکومەتی عێراق دەکەین لەسەر ئەو مەلەفە تایبەتانە، کە لەلایەن یونامی و تیمی وڵاتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق پاڵپشتی دەکرێن.نەتەوە یەکگرتووەکان پاڵپشتی تەواوی خۆی بۆ حکومەت و گەلی عیراق دووپات دەکاتەوە لە گەڕاندنەوەی سەروەری و کۆنترۆڵکردنی خاکەکەیان و لە گەیشتن بە سەقامگیری و گەشەسەندنی بەردەوام. عیراق بۆ جیهانی سەلماندوە کە توانای هەیە، بە پشتگیریی گەلەکەی، بەسەر ئاڵنگارییەکاندا زاڵ بێت و ئایندەیەکی گەشاوەتر و خۆشگوزەرانتر بۆ هەموو هاووڵاتیانی دروست بکات.

دکتۆر محەمەد ئەلحەسان، نوێنەری تایبەتی سکرتێری نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق و سەرۆکی نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ هاریکاریی عیراق (یونامی)، وتی: " "ئەنجامدانی سەرژمێری لە سەرتاسەری عێراقدا دوای 37 ساڵ کارێکی ئاسان نەبوو، هەروەها کارکردن بەپێی ستاندەرە نێودەوڵەتییەکان و بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای مۆدێرن بە درێژایی پرۆسەکە دەستکەوتێکی بەرچاو بوو".ئەم سەرکەوتنە بەدەست نەدەهات ئەگەر هەوڵی جیددی بەڕێز محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیران، و د. محەمەد تەمیم، جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری پلاندانان، و تیمەکانی حکومەت، بە هاوکاری لە نزیکەوەی ڕێکخراوی UNFPA لە عیراق نەبووایە.د.تەمیم وتی: "سەرژمێری چوارچێوەی پلاندانانی گەشەپێدانە لە عێراق، وێنەیەکی وردی واقیعی دیمۆگرافی و پێداویستییە هەمەچەشنەکانی خەڵك دەستنیشان دەکات. ڕاگەیاندنی ئەنجامی سەرژمێری سەرەتایی بریتییە لە هەنگاوێکی چارەنووسساز  بەرەو بنیاتنانی عێراقێکی بەهێز و یەکگرتوو. ئەم سەرژمێرییە یارمەتی کاربەدەستان دەدات بۆ بڕیاردانی ئاگادارانە لەسەر بنەمای ڕاستی و ژمارە جێی متمانەکان." نەتەوە یەکگرتووەکان خۆشحاڵە کە لە ڕێگەی هاوکاری تەکنیکی و ڕاوێژی گرینگی سندوقی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ دانیشتووان (UNFPA) پشتگیری لە پرۆسەکە کردووە. ڕێکخراوی UNFPA ئامادەیە بەردەوام بێت لە پشتگیریکردنی حکومەتی عیراق لە لێکدانەوە و شیکردنەوە و بەکارهێنانی داتاکان بۆ ئاگادارکردنەوەی سیاسەتە نیشتمانییەکان و ستراتیژییەکانی گەشەپێدان.نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق پشتگیری خۆی بۆ کارنامەی گەشەپێدانی عێراق دووپات دەکاتەوە بۆ پێشخستنی وڵاتەکە بەرەو گەیشتن بە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام.