ئامانجه‌كانى گه‌شه‌پێدانى به‌رده‌وام
11

شار و كۆمه‌ڵگا درێژخايه‌نه‌كان

شار و نيشته‌جێيه‌ مرۆييه‌كان بۆ هه‌مووان به‌شێوه‌يه‌كى گشتگرانه‌ و سه‌لامه‌ت و به‌رگه‌گر و درێژخايه‌ن

شارەکان و شوێنەکانی نیشتەجێی مرۆیی گشتیر و سەقامگیر و خۆڕاگر بەردەوام بن بۆ هەمووان

 

ڕێژەی بە شاری  بوون لە جیهان ڕوو لە هەلکشانە . لە ساڵی ٢٠٠٧ ەوە زیاتر لە نیوەی دانیشتووانی جیهان لە شارەکان دەژین و پێشبینیش دەکرێ بە هاتنی ساڵی ٢٠٣٠ بگاتە ٦٠٪ .

شارەکان و ناوچە شارنشینەکان خاڵی بە هێزی گەشەی ئابوورین – بە پێیەی بە ٦٠٪ بەشدارە لە تێکڕای داهاتی ناوخۆ و جیهان ، لەهەمان کاتیشدا بەشدارە لە ٧٠٪ دەردانی جیهانیی کاربۆن و هەروەها ٦٠٪ بەکارهێنانی وەرچاوەکان.

بەرفاروان خێرایی ناوچە شارنشینەکان دەبێتە هۆی زیاد بوونی دانیشتووانی گەڕەکە هاژار نشینەکان وێڕای ژێرخان و خزمەتگوزاری نەگونجاو و بارقورسیش ( وەک کۆکردنەوە و فڕیذانی زبڵ و خاشاک و سیستەمی ئاو و ئاوەڕۆ و ڕیگاوبان و گواستنەوە) ئەمەش دەبێتە هۆی پیس بوونی زیاتری ژینگە و ئاو و هەوا و فراوانبوونی خراپ و پلان بۆ دانەندراوی ناوچە شارنشینەکان.  

کاریگەری پەتای کۆڤید-١٩ لە ناوچە هەژارنشینەکان و پڕ لە دانیشتووان زۆر وێرانکەرترە  ، بە تایبەتیش بۆ نزیکەی ملیار کەس کە لە شوێنی نیشتەجێی نا فەرمی و پەراوێز خراو گەڕەکی هەژارنشین دەژین لە سەرتاسەری جیهان،  ئەم قەرەباڵغیە گرتنە بەری ڕێوشوێنە تەندروستیە خوازراوەکان وەک لەیەکتر دوورکەوتنەوە و خۆدابراندن قورستر دەکات.

ڕێکخراوی خۆراک و كشتوکاڵی جیهانی نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشداری دا سەبارەت بە ( ئەگەر ڕێوشوێن نگەرێتە بەر بۆ دڵنیایی دابینکردنی خۆراک بۆ هەژاران و چینە لاوازەکان ئەوا لەوانەیە برێسێتی و ژمارەی مردووان ڕوو هەلکشان بیت)

 

کاردانەوە لە هەنبەر پەتاى کۆڤید-19 دا

شارەکان لە سەنگەری پێشەوەن لە رووبەڕووبوونەی پەتاکە و کاریگەرییە بەردەوامەکانی. پەتای کۆڤید-١٩ لە سەرتاسەری جهان هەڕەشە لە شارەکان و کۆمەڵگاکان دەکات و تەنها تەندروستی گشتی ناخاتە بەر مەترسیەوە بەلکو هەرەشەیە لەسەر ئابوریی و شیرازەی کۆمەڵگاش.

 ڕێکخراوی هابیتاتی سەر بە نەتەوە یەکگرتووەکان کە تایبەتە بە نیشتەجێکردن و گەشەپێدانی شارنشینی لە حکومەتە نیشتمانیی و خۆجێیەکان کار دەکات بۆ هاوکاریکردنی ئەم حکومەتانە بۆ ڕووبەڕوونەوەی پەتای کۆڤید-١٩ و خۆپاراستن لێی و چاک بوونەوە لێی. پلانی ڕێلخراوی هابیتات تایبەت بە بەرپەرچدانەوەی پەتای کۆڤید-١٩ ئەم ئامانجانەی هەیە :

پالپشتیکردنی حکومەتە خۆجێیەکان و چارەسەرە جڤاکییەکان لە شوێنەکانی نیشتەجێی نافەرمی.

فەراهەمکردن و پێشکەشکردنی داتای شارنشینی و کێشانی نەخشە لەسەر بنەمای بەڵگە و پێشکەشکردنی زانیاری بۆ بڕیار  دەرکردن.

 سووککردنی کاریگەری ئابووری و دەستکردن بە بووژانەوە.

چوارچێوەی کاری سیاسەت و بەرنامەی ڕێکخراوی هابیتات سەبارەت بە پەتای کۆڤید-١٩ ڕێنمایی کارلە سەر ئاستی جیهانی و هەرێمی و نیشتمانی پێشکەش دەکات .

لێژنەی ئابووری ئەفریقیا سەر بە نەتەوە یەکگرتووەکان پێشنیازی پشتگیریکردنێکی تایبەتی کردووە بۆ حکومەتی شارەکان بۆ سووککردنی کاریگەرییەکانی پەتای کۆڤید-١٩  و بەرپەرچدانەوەی . لە کاتێکدا تێکرای داهاتی خۆماڵی شارە ئەفریقییەکان زیاترە لە ٥٠٪ تێکرای داهاتی خۆماڵی ناوچەکە ، واش پێشبینی دەکرێ پەتاکە زۆر بە توندی لە شارە ئەفریقییەکان بدا و داکشانێکی زۆریش لە بەرهەمهێنان و ئیش و کار و داهاتەکان ڕوو بدات.

قەوارەکان

به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ نیشته‌جێكردنی مرۆیی
به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ نیشته‌جێكردنی مرۆیی
به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌ره‌پێدان
به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌ره‌پێدان
كۆمیسیاریای باڵای نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌نابه‌ران
كۆمیسیاریای باڵای نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بۆ په‌نابه‌ران
رێكخراوى ته‌ندروستى جيهانى
رێكخراوى ته‌ندروستى جيهانى

هاوبەشیکارە جێبەجێکارەکان

Direct implementation
Local contractor
ACTED
Ministry of health
Ministry of Water resource
WHO
KESK
Ministry of Planning
Iraqi Health and Social Care Organization

هاوبەشیکارە وەبەرهێنەرەکان

EU-EUROP
UNHCR
USAID
WHO Internal Fund
SIDA
US
ITF
State of Kuwait
Japan
France

کارەکانمان لە SDG 11 پەیوەندییان بەم ئامانجە گەشەپێدانە به‌رده‌وامانه‌وه‌ هەیە: